W Polsce funkcjonuje 336 lokalnych grup działania (LGD), najwięcej spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej. Pod tym względem nie mogą się z nami równać nawet Hiszpania, Niemcy i Francja. W Małopolsce jednym z liderów jest Stowarzyszenie „Kwartet na Przedgórzu”, które zostało sklasyfikowane na liście rankingowej na wysokim trzecim miejscu, natomiast w kraju nieoficjalnie uplasowało się na 8. pozycji. To listy tworzone w związku z rozpisanym konkursem, w którym LGD ubiegały się o możliwość realizacji dodatkowych zadań w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju. Już dzisiaj wiadomo, że wysoka ocena dotychczasowej działalności pozwoliła „Kwartetowi” uzyskać dodatkowe blisko 4,2 mln zł…
Partnerstwo w programie LEADER, którego sformalizowanym obliczem jest LGD, pełni rolę lokalnej agencji rozwoju, która
z jednej strony zarządza licznymi projektami, wynikającymi bezpośrednio z przyjętej strategii rozwoju – z drugiej zaś – stoi na straży zapewnienia realizacji wspólnych interesów wchodzących w jej skład różnych środowisk społeczno-gospodarczych.
W przypadku działającego od 2008 roku „Kwartetu na Przedgórzu” dotyczy to czterech gmin: Borzęcina, Brzeska, Dębna i Radłowa.
Właściwa strategia
Potwierdzeniem rosnącej popularności „Kwartetu” na tym obszarze były zakończone na początku grudnia nabory na projekty realizowane w ramach działań: „Odnowa i rozwój wsi”, „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” oraz „Tworzenie
i rozwój mikroprzedsiębiorstw”. Łącznie złożono aż 28 wniosków na ponad 4,2 mln zł.
– Zakładając stowarzyszenie w 2008 roku chcieliśmy, by Lokalna Strategia Rozwoju maksymalnie uwzględniała potrzeby mieszkańców gmin, na obszarze których rozpoczynaliśmy działanie, czyli Borzecina i Radłowa – wskazuje na źródło powodzenia prezes Piotr Kania.
– Strategia ta znakomicie też sprawdza się po rozszerzeniu w 2010 roku działalności o gminy brzeską i dębińską. Z każdym następnym naborem, który ogłaszaliśmy, otrzymywaliśmy coraz więcej wniosków. W sumie rada decyzyjna stowarzyszenia wybrała już do finansowania 143 wnioski na kwotę ponad 7 mln zł. To spory sukces „Kwartetu”, ale chyba największy związany jest z faktem przekonania mieszkańców do rzeczywistych korzyści, jakie można osiągnąć, realizując interesujące i oryginalne projekty. To jednak nie tylko korzyści dla indywidualnych rolników czy przedsiębiorców, lecz także – a może przede wszystkim – samorządów gminnych, które sporo otrzymały na swoje inwestycje z ogólnej puli rozdzielonych pieniędzy – dodaje.
Coraz lepiej postrzegani
Stowarzyszenie zrzesza obecnie 115 członków. Wielu z nich to potencjalni beneficjenci, składający wnioski bądź to w konkursach na „Małe projekty” lub przy udziale środków unijnych rozwijający działalność gospodarczą, tworząc nowe miejsca pracy. Ale są wśród nich i tacy, którzy składają deklarację członkowską, pragnąc aktywniej uczestniczyć w organizowanych przez stowarzyszenie warsztatach i szkoleniach lokalnych liderów. Dużym zainteresowaniem mieszkańców cieszą się m.in. warsztaty tradycyjnego wypieku chleba, dekorowania stołów, zajęcia fotografowania, podczas których przekazywane są informacje o działalności Leadera a uczestnicy zachęcani do startowaniaw organizowanych przez LGD naborach. Stowarzyszenie z Warysia widoczne jest podczas wielu masowych imprez, żeby tylko wymienić: Borzęckie Święto Grzyba, biesiadę agroturystycznąw Porąbce Uszewskiej, Międzynarodowy Turniej Rycerski w Dębnie, Dni Brzeska czy święto Radłowa.
Niewątpliwie fakt, że „Kwartet na Przedgórzu” jest coraz lepiej postrzegany wśród mieszkańców to zasługa operatywności zarządu stowarzyszenia, a także sprawnie funkcjonującego biura w Warysiu oraz punktów informacyjnych w Brzesku i Dębnie. Ich pracownicy nie tylko dbają o to, by informacja o możliwościach pozyskiwania refundacji na realizowane projekty skutecznie dotarła do potencjalnych beneficjentów, ale służą wszechstronną pomocą, udzielając niezbędnego doradztwa z zakresu wykorzystywania środków unijnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Trzecie miejsce na liście wojewódzkiej – „Kwartet na Przedgórzu” wyprzedziły jedynie stowarzyszenia „Dolina Karpia” z Zatoru i „Na Śliwkowym Szlaku” z Iwkowej – oznacza, że jeszcze w przyszłym roku zostaną ogłoszone dodatkowe nabory, w których beneficjenci będą mogli sięgnąć po blisko 4,2 mln zł. Wedle wstępnego podziału na projekty z zakresu „Odnowa i rozwój wsi” przeznaczono 2,9 mln zł, 700 tys. zł dla realizujących „Małe projekty”, a o 300 tys. zł ubiegać się będą wnioskodawcy w ramach „Tworzenia i rozwoju mikroprzedsiębiorstw” oraz „Różnicowania w kierunku działalności nierolniczej”. – Miejsce, które zdobyliśmy jest z pewnością powodem do zadowolenia i daje satysfakcję wszystkim, którzy związani byli i są z naszym LGD. Oceniani byliśmy od początku istnienia stowarzyszenia do dnia 31 marca 2012 roku wedle wskaźników ustalonych przez ministerstwo w wielu obszarach.
W tym czasie dużo się działo w Stowarzyszeniu, wspomnę choćby o jego rozszerzeniu w 2010 roku i fluktuacjach pracowników w biurze na przestrzeni badanego okresu. Udało się jednak trzymać dobre standardy pracy i zostało nagrodzone – mówi Piotr Kania.
Przedgórzańska edukacja
O wybraniu „Kwartetu” do realizacji dodatkowych zadań oprócz dotychczasowych efektów działalności stowarzyszenia brano pod uwagę ocenę Lokalnej Strategii Rozwoju, która na potrzeby realizacji nowych zadań została odpowiednio rozszerzona. – Zmieniając LSR, staraliśmy się wykazać innowacyjność planowanych projektów i opisać dotychczasowe formy współpracy, w jakie zaangażowane jest nasze stowarzyszenie. W opracowaniu strategii, podobnie jak i w przygotowaniu innych dokumentów, bardzo pomogła nam pani Monika Karlińska-Nawara. Od początku funkcjonowania stowarzyszenia jest dla nas dobrym duchem. Doradza, inspiruje, sugeruje podjęcie najkorzystniejszych decyzji… – informuje Piotr Kania.
Dokonując rozszerzenia LSR uznano, że działania stowarzyszenia powinny koncentrować się wokół procesów budowania własnej, lokalnej tożsamości, co dałoby impuls do stworzenia unikatowego produktu turystyczno-edukacyjnego. Zrodził się więc pomysł stworzenia na obszarze LGD swoistego „Szlaku historii ludzi, miejsc i wydarzeń”, który współtworzony będzie głównie przez młodych mieszkańców gmin, w których funkcjonuje „Kwartet na Przedgórzu”. – Wyłoniono szereg ważnych obiektów, postaci i wydarzeń do umieszczenia na szlaku w pierwszej kolejności, oraz ich opisania, a często także przywrócenia należnej im świetności. Równocześnie na obszarze tych gmin wprowadzany będzie innowacyjny system kształcenia uczniów szkół samorządowych w zakresie wiedzy o własnym subregionie – wyjaśnia prezes Kania
Wydaje się, że największą wartością nowej inicjatywy jest przywracanie zbiorowej świadomości miejsc pamięci, dotyczącej małych ojczyzn. Inicjatywę tę nazwano „Przedgórzańską edukacją”. Ma to być zaplanowane na lata systemowe działanie, którego efektem ma być stworzenie kompleksowego programu dla szkół, ale nie tylko dla szkół z obszaru LGD. Akcje edukacyjne i promocyjne, skierowane zarówno do lokalnej społeczności, jak i potencjalnych turystów będą prowadzone
w sposób nowatorski i unikatowy. Planuje się m.in. stworzenie spójnego systemu oznakowania atrakcji wraz z Systemem Innowacyjnej Informacji GUIDE 24/24, polegającym na wykorzystaniu tradycyjnych, ale nade wszystko elektronicznych nośników informacji, w tym telefonów komórkowych.
Konkursy, w których będą rozdzielone dodatkowe środki, zostaną ogłoszone w pierwszym półroczu przyszłego roku, a realizacja projektów uwzględniających zadania zapisane w rozszerzonej LSR powinna być sfinalizowana do końca 2014 roku.
—
PR