Niewątpliwą atrakcją sierpniowego nieba jest co roku rój Perseidów. Perseidy to jeden z najbardziej regularnych rojów meteorów, którego orbita przecina się każdego roku z ziemską w dniach 17 lipca–24 sierpnia.
Od 10 do 13 sierpnia każda noc jest być traktowana jako odpowiednia do poszukiwania meteorów tego roju, wówczas tak czy inaczej powinniśmy być w stanie dostrzegać ponad 50-60 meteorów w ciągu godziny obserwacji pod warunkiem przebywania pod ciemnym, wolnym od zaświetlenia niebem.
Swoją sławę Perseidy zawdzięczają nie tylko wysokiej aktywności, ale także korzystnym warunkom, w jakich możemy je obserwować. Są one bowiem aktywne podczas ciepłych i pogodnych wakacyjnych nocy.
Apogeum zjawiska nastąpi w nocy z niedzieli na poniedziałek (12/13 sierpnia). Wystarczy tylko spoglądnąć dosyć wysoko ponad północno-wschodni horyzont. Trzeba być cierpliwym, gdyż czasem, aby zobaczyć meteor potrzeba wpatrywać się w niebo przez kilka minut. Przy obserwacjach najważniejsza jest pogoda – według prognozy wieczorem w przeważającej części kraju niebo będzie bezchmurne lub lekko zachmurzone. Dodatkowym plusem jest to, że najwięcej tych zjawisk pojawi się między 22 a 10 rano, a więc w czasie panującej w Polsce nocy. W ostatnich latach nie mieliśmy tyle szczęścia, bo maksimum Perseidów przypadało w czasie dnia. Można spodziewać się nawet do 110 meteorów w ciągu godziny.
Jak obserwować:
– Im później wyjdziemy na obserwacje, tym lepiej, bo z czasem warunki do obserwacji będą się poprawiać (optymalnie około północy). Nad ranem radiant roju Perseidów będzie się wznosił już ponad 60 stopni nad horyzontem i wtedy szanse zaobserwowania meteorów będą największe. Nie należy przy tym spoglądać w jakieś konkretne miejsce na niebie, bo meteory będą pojawiać się na całej sferze niebieskiej. Znaczne ważniejsze od patrzenia w jakieś konkretne miejsce jest więc wybranie do obserwacji ciemnego miejsca, z którego widać cały lub prawie cały nieboskłon i odpowiednie zaadoptowanie wzroku do ciemności. Dopiero po około kwadransie unikania ostrych źródeł światła nasz wzrok przyzwyczaja się do ciemności i jest w stanie rejestrować nawet bardzo słabe meteory – mówi dr hab. Arkadiusz Olech z Centrum Astronomicznego PAN w Warszawie.
Gdzie obserwować:
Poniżej zamieszczamy mapkę z oznaczeniami, gdzie w powiecie jest najjaśniej i najciemniej. Na różowo i czerwono oznaczono miejsca, gdzie światła jest najwięcej. Najciemniejsze miejsca to te, oznaczone odcieniami niebieskiego i zieleni (Interaktywną mapę zanieczyszczeń światłem można znaleźć na stronie: www.lightpollutionmap.info).
Rój Perseidów związany jest z kometą Swift-Tuttle. Podczas okresu występowania roju radiant przemieszcza się przez gwiazdozbiory: Kasjopei, Perseusza i Żyrafy (w maksimum aktywności znajduje się w pobliżu gwiazdy η Persei). Przeciętna aktywność tego roju w ostatnich latach wynosi około 100 zjawisk na godzinę.
Perseidy są obserwowane od około 2000 lat, zaś najwcześniejsze informacje o obserwacjach pochodzą z Dalekiego Wschodu. Czasem nazywane są “łzami świętego Wawrzyńca”, ponieważ 10 sierpnia jest dniem jego męczeńskiej śmierci.
Rój widoczny jest od około połowy lipca każdego roku, ze szczytem aktywności pomiędzy 9 – 14 sierpnia.
==
Ciekawostka dla miłośników nocnego nieba – Google Sky Map
Do obserwacji astronomicznych profesjonaliści używają teleskopów i zaawansowanych programów komputerowych, przy których ekrany smartfonów to tylko zabawka. Jednak dla osób dopiero rozpoczynających swoją przygodę z poznawaniem nieba – smartfon może być bardzo przydatnym narzędziem.
Polecamy wyprodukowaną przez Google aplikację Sky Map, która pozwala na obejrzenie pozycji gwiazd, planet i konstelacji.
Wystarczy uruchomić aplikację na telefonie z systemem Android, wznieść telefon do góry i podziwiać gwiazdy na ekranie urządzenia. Mamy możliwość poznać dokładną pozycję gwiazd i planet, odnaleźć gdzie jest Wenus, Jowisz i inne planety, a także zobaczyć skąd mogą nadlecieć meteory. Program wykorzystuje naszą lokalizację, GPS i czujnik położenia by wyświetlić obraz nieba usianego gwiazdami i planetami. Widok zmienia się dynamicznie wraz ze zmianą położenia i kątem nachylenia urządzenia.
Google Sky Map jest dostępna w Google Play za darmo.
Oczywiście oprócz produktu Google dostępne są inne, czasami o wiele bardziej zaawansowane programy wspomagające obserwacje astronomiczne np.: Mobile Observatory – Astronomy, Stellarium Mobile Sky Map, SkEye (część z nich jest odpłatna).
==
Noc z 12 na 13 sierpnia 2015 r. / okolice Szczurowej / montaż slow motion