Rosnące koszty gospodarowania odpadami komunalnymi

Od lipca 2013 roku za odbiór śmieci od mieszkańców odpowiada gmina, na którą nałożono ustawowy obowiązek zorganizowania sytemu gospodarki odpadami i ustalenia opłat dla mieszkańców. Co ważne, system musi się bilansować. W skład opłaty za wywóz śmieci wlicza się nie tylko cena ich wywozu z posesji. Jest to także opłata za utrzymanie czystości i porządku przy gminnych drogach, na ulicach, placach, likwidacja nielegalnych wysypisk, prowadzenie punktu selektywnej zbiórki tzw. PSZOK, zbiórka odpadów wielkogabarytowych, odbiór śmieci z akcji „Sprzątanie świata”, wysyłka korespondencji, deklaracji, upomnień, koszt licencji oprogramowania, zakup worków na odpady segregowane, oraz zbieranie i wywóz odpadów segregowanych i zmieszanych.

Na cenę odpadów i koszty ich odbioru mają wpływ różne czynniki takie jak częstotliwość odbioru, ceny paliwa, ceny za przyjęcie jednej tony odpadów do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych, zagospodarowanie odpadów selektywnych, opłaty wynikające z przepisów, które nakładają dodatkowe obowiązki na przedsiębiorców, koszty pracownicze, jak również przepisy nakładające obowiązki na gminy. W roku 2013 surowce wtórne były sprzedawane, tak za tonę tworzyw sztucznych, szkła i makulatury Brzeskie Zakłady Komunalne otrzymywały 10,80 złotych. Obecnie za odbiór surowców płacimy – 486 złotych za tworzywa sztuczne, 162 złote za szkło i 486 złotych za makulaturę.

Dla przykładu, opłata środowiskowa za przyjęcie tony odpadów na składowisko w roku 2014 wynosiła 120 złotych, w roku bieżącym wynosi 170 złotych, natomiast w roku 2020 ma już wynosić 270 złotych. Od wejścia w życie nowego systemu, koszty za usługę odbioru i zagospodarowania odpadów od mieszkańców wzrosły kilkunastokrotnie, w roku 2014 wynosiły 1 975 000 złotych rocznie, natomiast w roku 2018 wyniosły już 3 372 000 złotych, czyli wzrosły o ponad 58 procent. W roku 2013 za odbiór odpadów wielkogabarytowych płacono 199,80 złotych, obecnie płacimy 594 złotych, co oznacza, że cena wzrosła o 300 procent.

To generuje dodatkowe koszty, które zgodnie z zasadą sprawiedliwości społecznej, powinny być równomiernie rozłożone na każdego mieszkańca. Na terenie gminy Brzesko odpady zmieszane z domów jednorodzinnych z terenu wsi odbierane są dwa razy w miesiącu, a selektywne raz w miesiącu. Z terenu miasta odpady zmieszane odbierane są z częstotliwością co dwa tygodnie, natomiast odpady selektywne raz w miesiącu. W budownictwie wielorodzinnym odpady odbierane są trzy razy w tygodniu.

Ilość odbieranych odpadów z roku na rok wzrasta – i tak mieszkaniec wsi produkuje rocznie 114,39 kg (w 2016 było to 93,60 kg) a mieszkaniec miasta 271,14 kg (w 2016 było 148,98kg). Wzrastają również oczekiwania mieszkańców co do wykonywanych usług. Mimo wzrostu cen, opłaty na terenie gminy Brzesko były zmieniane raz – w roku 2017. Obecnie przy obowiązujących opłatach gmina nie mogłaby zapewnić odbioru odpadów od mieszkańców, utrzymać punktu selektywnej zbiórki odpadów, odbierać odpadów wielkogabarytowych, przeterminowanych leków, porządkować dzikich wysypisk, itd.

Obecnie opłaty za gospodarowanie odpadami są naliczane od gospodarstwa domowego i uzależnione od ilości osób w gospodarstwie. Osoby mieszkające samotnie, w pojedynczych gospodarstwa płacą 15 złotych na miesiąc. W gospodarstwach zamieszkałych np. przez trzy osoby stawka ta wynosi 10 złotych na osobę, a w gospodarstwach, w których mieszkają dwie rodziny (np. pięć osób) miesięczna opłata od osoby wynosi tylko 8, 60 zł. Planuje się zmienić system naliczeń i ustalić bardziej sprawiedliwą opłatę – od osoby, zgodnie z zasadą ustawową „zanieczyszczający płaci”.

System opłat naliczanych od osoby obowiązuje również w gminach sąsiednich, które w większości odbierają odpady raz w miesiącu i nie posiadają zabudowy wielorodzinnej – blokowej. Oczywiście, jest możliwa pomoc dla rodzin wielodzietnych i będących w trudnej sytuacji ekonomicznej. Wkrótce wszystkie gminy będą zmuszone podnieść stawki opłat za gospodarowanie odpadami. Część gmin sąsiednich ma to już za sobą. Dla przykładu w gminie Szczurowa stawka wynosi obecnie 15 zł od osoby, w gminie Borzęcin 13,50 zł, w gminie Bochnia od 15 do 20 zł od osoby, w gminie Wojnicz 13,50 zł, a gminie Radłów 17,00 zł od osoby.

Aby utrzymać obecny system gospodarowania odpadami, a śmieci nie zalegały w pojemnikach, podwyżka opłat zdaje się być nieunikniona.

—

(I)