Naukowiec z PWSZ w elicie polskich badaczy

Dr Rafał Kurczab z Zakładu Chemii Instytutu Matematyczno-Przyrodniczego Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej został laureatem 9. edycji programu LIDER dla młodych naukowców. Dzięki wsparciu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w wysokości 1,2 mln zł naukowiec będzie mógł zbudować zespół, który zajmie się stworzeniem pierwszego na świecie prototypu platformy obliczeniowej wspierającej naukowców oraz zainteresowany rozwiązaniem przemysł farmaceutyczny w procesie tworzenia nowych leków.

Praca nad nowymi medykamentami najczęściej kojarzy się z „klasycznym”  laboratorium. Okazuje się jednak, że coraz częściej chemicy korzystają z rozwiązań informatycznych, które pozwalają zaoszczędzić czas i pieniądze. To jednak nie wszystkie korzyści, jakie niesie opracowanie wspomnianej platformy.

– Mój pomysł polega na stworzeniu uniwersalnego narzędzia, z którego będą mogły korzystać zespoły pracujące nad nowymi lekami o dowolnym profilu działania – tłumaczy dr Rafał Kurczab.

Projekt, realizowany w Instytucie Farmakologii Polskiej Akademii Nauk, zakłada nie tylko stworzenie wspomnianej platformy obliczeniowej, ale także, a może przede wszystkim, wdrożenie jej na potrzeby przemysłu. – Dlatego, tak ważnym, ostatnim etapem naszej pracy będzie sprawdzenie działania platformy na konkretnym przykładzie. Wybraliśmy schorzenie pod nazwą ból neuropatyczny, które stanowi obecnie wielkie wyzwanie i niemałą zagadkę dla świata medycyny: tak lekarzy, jak i farmakologów.

Zespół dr. Kurczaba składał się będzie z siedmiu osób: lidera oraz: biochemika, chemoinformatyków, bioinformatyków, inżynierów oprogramowania oraz specjalisty od sztucznej inteligencji.

Realizacja przedsięwzięcia potrwa około trzech lat. – To olbrzymie wyzwanie. To, że możemy się z nim zmierzyć nie byłoby możliwe bez wsparcia Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Co szczególnie chciałbym podkreślić to fakt, że mój zespół tworzą wyłącznie młodzi naukowcy. 

Wiek członków zespołu dr. Kurczaba nie dziwi w kontekście założeń programu LIDER. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przyznaje bowiem w jego ramach środki wyłącznie badaczom, którzy nie ukończyli 35 lat. Dzięki wsparciu NCBiR wschodzące pokolenie polskiej nauki rozwija jednak nie tylko kompetencje naukowe, ale także zarządcze.

– Jesteśmy świadkami przełomowej zmiany technologicznej i pokoleniowej. To dzięki ambitnym badaczom nauka rozwija się w ogromnym tempie, pokonujemy kolejne bariery technologiczne i następuje postęp cywilizacyjny. Młodzi, zdolni naukowcy to skarb. A naukowi liderzy, którzy z zapałem prowadzą swoje badania, są przyszłością polskiej nauki. Wspierając ich, wspieramy rozwój Polski z pożytkiem dla gospodarki i dla nas wszystkich – mówił Jarosław Gowin, wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego podczas uroczystego wręczenia grantów.

Dziewiąta edycja programu była rekordowa pod kątem liczby osób, które otrzymały dofinansowanie, jak i samej kwoty przyznanych grantów. Aż 51 młodych, zdolnych naukowców otrzymało łączne dofinansowanie w wysokości niemal 60 milionów złotych. Dla porównania – w pierwszej edycji programu 23 osoby otrzymały łącznie ponad 21 milionów złotych.

Program LIDER nie narzuca ograniczeń związanych z dziedziną nauki, w której należy realizować projekt. Aby złożyć wniosek w 9. edycji konkursu naukowcy musieli spełniać liczne wymagania m.in. wspomniane ukończenia maksymalnie 35 roku życia, posiadania tytułu zawodowego magistra, magistra inżyniera bądź lekarza medycyny lub stopnia doktora, bycia autorami publikacji w renomowanych czasopismach naukowych bądź posiadania patentów lub wdrożeń. Do startu w konkursie niezbędne było również pozyskanie do współpracy jednostki naukowej, w której możliwa będzie realizacja projektu.

A tymczasem trwa już nabór wniosków w kolejnym, 10 konkursie programu LIDER. Na aplikację naukowcy mają czas do 18 marca.

Fot. Archiwum NCBiR

Dr Rafał Kurczab (1983). Ukończył I LO w Tarnowie na profilu biologiczno-chemicznym. W 2005 roku ukończył chemię na PWSZ w Tarnowie, a dwa lata później obronił pracę magisterską na Wydziale Chemii UJ.

Od 2008 roku związany z Zakładem Chemii Leków Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie, gdzie do dziś rozwija swoje zainteresowania naukowo-badawcze związane z wykorzystaniem metod  chemoinformatycznych, bioinformatycznych, kwantowo-mechanicznych oraz sztucznej inteligencji w poszukiwaniu nowych leków o działaniu przeciwdepresyjnym oraz przeciwnowotworowym.

Od 2012 roku jest również starszym wykładowcą w Zakładzie Chemii PWSZ, w której oprócz dydaktyki jest również mocno zaangażowany w rozwój naukowy Uczelni.

Za swoje osiągnięcia naukowo-badawcze był wielokrotnie nagradzany, m.in.: Stypendium START dla młodych wybitnych naukowców (2012), stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla młodych wybitnych naukowców (2015-18), nagroda Rektora PWSZ w Tarnowie za indywidualne osiągnięcia naukowe Młodego Naukowca (2018).

Do chwili obecnej jest autorem lub współautorem 43 prac naukowych opublikowanych w czasopismach z listy JCR. Był kierownikiem w dwóch grantach naukowo-badawczych finansowanych przez NCN (Preludium 2, Sonata 8), a także wykonawcą w 17  innych grantach krajowych i międzynarodowych.

—

PWSZ